Ombudsman Amsterdam waarschuwt voor ‘burn-out-democratie’

Gemeenten hebben al jaren veel te veel werk waardoor een ongezonde situatie is ontstaan die zowel burgers als gemeenteambtenaren hard treft. Dit schrijft de Amsterdamse ombudsman Munish Ramlal in zijn jaarverslag over 2023. Hij raadt gemeenten aan geen taken van de Rijksoverheid te accepteren als ze twijfelen aan de uitvoerbaarheid ervan.

Burn-out-bureaucratie

Volgens Ramlal heeft jarenlange overbelasting geleid tot een ‘burn-out-bureaucratie’ bij gemeenten. Volgens hem is dit voor een belangrijk deel terug te voeren op de grote decentralisaties van 2015. ‘Sindsdien heeft de gemeente te veel op haar bordje liggen.’ De ombudsman wil dat Amsterdam het initiatief neemt om namens de Nederlandse gemeenten met het Rijk te praten over wat moet veranderen.

Permanente crisissituatie

Hij spreekt van een permanente crisissituatie, die ten koste gaat van de kwaliteit van de dienstverlening aan bewoners. Het raakt met name bewoners die hulp van de gemeente het hardst nodig hebben, stelt de ombudsman. ‘Denk aan mensen die afhankelijk zijn van overheidsregelingen op het gebied van bijvoorbeeld zorg en inkomen.’ Volgens hem wordt de rekening van toen nu aan de burger gepresenteerd. ‘Op deze manier doorgaan werkt niet, want bewoners komen dan in de problemen.’

Uitgaan van vertrouwen

‘Protocollen en bewijsstukken maken de dienst uit’, aldus Ramlal, die vindt dat de gemeente het vermogen om breder te denken dan in regels langzaam verliest. Ook medewerkers van de gemeenten zitten hiermee. Die willen wel creatief en oplossingsgericht meedenken, maar de vele regels en de structurele overbelasting werken belemmerend. ‘Ambtenaren vinden het frustrerend om vaak niet het juiste te kunnen doen. Het is daarom nodig om de vele geoormerkte rijksuitkeringen met allemaal hun eigen beoordelingscriteria opnieuw te ontwerpen, waarbij centraal staat dat ambtenaren in werk weer kunnen uitgaan van vertrouwen.’